من کودک بیش فعالم، غذا چی بخورم؟
یکی از چالش‌هایی که به عنوان والدین کودکان بیش فعال با آن روبرو می‌شویم، غذای کودک بیش فعال است. هر کودکی ذائقه غذایی خاص خود را دارد و زمانی که دچار اختلال یا بیماری است، اهمیت انتخاب غذا بیشتر می‌شود. غذاهای مختلف، طبع‌های مختلفی دارند و به تبع تاثیرات متفاوتی را نیز بر بدن انسان می‌گذارند.
رژیم غذایی بیش فعالی مناسب می‌تواند در بهبود علائم و حتی خلق و خو اثرگذار باشد. مثلاً پروتئین نقش مهمی در انتقال دهنده‌های عصبی دارد و می‌تواند ارتباطات عصبی را بهبود ببخشد. از طرفی همان‌طور که می‌دانیم پروتئین باعث تعدیل قند خون می‌شود که قند خون باعث تشدید علائم می‌شود.
در ادامه قصد داریم بایدها و نبایدهای غذاهای بیش فعالی کودکان را همراه با مثال‌هایی بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
غذای کودکان بیش فعال چه باشد؟
بدن انسان به انواع مختلفی از مواد غذایی نیاز دارد. هرگز نمی‌توان چربی یا کربوهیدرات و یا پروتوئین را از رژیم غذایی حذف کنیم. بلکه باید با توجه به نیازهای بدن، سهم هریک از این گروه‌ها را بیشتر یا کمتر کنیم. در ادامه با هم خواهیم خواند که هر گروه از مواد غذایی چرا و به چه میزان باید در غذای کودکان بیش فعال وجود داشته باشد.
آیا کودک بیش فعال پروتئین مصرف کند؟
همان‌طور که در مقدمه اشاره شد، پروتئین در ساختار انتقال دهنده‌های عصبی نقش زیادی دارد. می‌دانیم که یکی از مشکلاتی که در بیش فعالی وجود دارد، اختلال در انتقال‌دهنده‌های عصبی و سطح پایین اسید آمینه موجود در خون و ادرار است.
اما پروتئین چه نقشی در عملکردهای بدن دارد؟
1. ناقل مواد غذایی هستند. در واقع مواد ضروری بدن توسط پروتوئین‌ها حمل می‌شود.
2. به رشد عضلانی کودک کمک می‌کند.
3. باعث تقویت عملکرد و سلامت مغز می‌شود.
نمونه‌هایی از مواد غذایی که حاوی پروتئین هستند و باید در غذای کودک بیش فعال لحاظ شود، در جدول زیر مشاهده می‌کنید.
| لوبیا | ماهی | موز | گوشت کم چرب |
| سفید تخم‌مرغ | مغزها | سویا | پنیر |
آیا کربوهیدرات هم در غذای کودکان بیش فعال باشد؟
یکی از دلایل ضرورت مصرف کربوهیدرات‌ها، کسب انرژی و شادابی برای فرد است. همه انسان‌ها برای ادامه زندگی و انجام وظایف خود به انرژی نیاز دارند و کودکان نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
اولین سوالی که درباره کربوهیدرات‌ها مطرح می‌شود، این است که کربوهیدرات ساده استفاده کنیم یا پیچیده؟
کربوهیدرات‌های ساده نسبت به پیچیده با شیب بیشتری باعث افزایش قند خون می‌شوند و با همان شیب هم تجزیه می‌شوند. هرچه سرعت تجزیه کربوهیدرات بیشتر، گرسنگی بیشتری نیز به همراه دارد. از طرفی افزایش سریع قندخون نیز موجب رفتارهای تکانشگری در کودک می‌شود. پس بهتر است در غذای کودک بیش فعال کربوهیدرات ساده همانند قندهای فرآوری شده، شیرینی‌ها، کیک و …کمتر و بیشتر از کربوهیدرات‌های پیچیده مثل نان سفید، غلات، حبوبات و … استفاده شود.
توجه کنید که از مصرف غذاهایی که کاملاً کربوهیدرات هستند، پرهیز کنید.
آیا چربی در رژیم غذایی بیش فعالی باشد؟
یکی دیگر از منابع مهم کسب انرژی، چربی‌ها هستند. چربی‌ها برای جذب ویتامین‌های محلول در چربی همانند D،A،K،E ضروری هستند.
چربی‌ها به دو دسته اشباع و غیراشباع تقسیم می‌شوند که از هر 10 چربی، یکی از آن‌ها باید اشباع شده و بقیه غیراشباع باشند.
| مغزها مخصوصاً گردو | دانه‌هایی مثل کتان | ماهی تن و سالمون |
یکی از موادی که در بروز مشکلات رفتاری و بی‌توجهی تاثیرگذار است، امگا 3 است.
طی تحقیقاتی مشخص شده است که کودکان بیش فعال اسید چرب امگا 3 کمتری نسبت به دیگر کودکان دارند.
به تازگی نیز ترکیبی از امگا به نام vayarin برای کودکان بیش فعال توصیه شده است.
ویتامین‌ها در غذای کودکان بیش فعال
هیچ‌کس نمی‌تواند منکر اهمیت ویتامین‌ها و مواد معدنی در رژیم غذایی بیش فعالی شود. همان‌طور که در مطلب هر آن‌چه از داروهای بیش فعالی باید بدانیم گفته شد، یکی از علل ابتلا به بیش فعالی را کمبود مواد معدنی مثل زینک یا ویتامین مثل D می‌دانند.
موز به دلیل داشتن مقادیر بالای پتاسیم و منیزیم، برای ریلکس کردن و خواب راحت کودک توصیه می‌شود.
ویتامین C موجود در غذاهای بیش فعالی می‌تواند سبب کاهش حواس‌پرتی و استرس شوند و کمبود آن علائم بیش فعالی را تشدید می‌کند.
پس بهتر است تمامی مواد مورد نیاز در غذای کودک بیش فعال گنجانده شود و کمبود این مواد را با مکمل‌ها جبران کنیم.
چیا نخوریم؟!
بریم ببینیم در رژیم غذایی کودک بیش فعال چه چیزهایی نباید باشد…
رنگی رنگیا….
معمولاً در خوراکی کودکان برای جذب و فروش بیشتر از رنگ‌های مصنوعی استفاده می‌شود. رنگ‌های مصنوعی فرآوری شده هستند و می‌توانند علائم بیش فعالی را تشدید کنند.
کافئین…
مصرف کافئین حتی در افراد به ظاهر نرمال، باعث افزایش عملکرد سیستم سمپاتیک می‌شود و سطح انرژی را بیشتر از حد نرمال می‌کند. خواب هم می‌تواند تا میزان زیادی تحت تاثیر کافئین قرار بگیرد. پس باید از کافئین در غذاهای بیش فعالی به خصوص در کودکان زیر 5 سال اجتناب کرد.
بیش فعالی و شکلات…
یکی از مواد خوراکی مورد علاقه کودکان که حاوی کافئین است، شکلات است که علاوه بر کافئینی که دارد، حاوی مقادیر بالای قند و مقادیر پایین مواد معدنی است.
مواد نگهدارنده…
موادی مثل نیترات‌ها، بنزوات سدیم، گلوتامات و … باعث تغییر خلق و خو می‌شوند. این مواد در خوراکی‌ها به مقدار زیادی استفاده می‌شود.
گلوتن…
گفته می‌شود درصد بالایی از افراد بیش فعال به گلوتن حساسیت دارند. گلوتن جزو پروتوئین‌ها محسوب می‌شود و در گندم، نان و … وجود دارد. اگر کودکی با وجود حساسیت به گلوتن آن را مصرف کند، عملکردهای اجرایی مغز مثل حافظه، برنامه‌ریزی و … تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
ما در کلینیک نهال من، به صورت حضوری و آنلاین
آماده ارائه خدمات درمانی برای کودکان و بزرگسالان بیش فعال هستیم.
برای دریافت نوبت کاردرمانی، گفتاردرمانی، روانشناسی و گروه درمانی بیش فعالی با شماره‌های کلینیک نهال من تماس بگیرید:
09100704227
02176270457
برنامه و رژیم غذایی کودک بیش فعال
علاوه بر اهمیت مواد غذایی مورد استفاده در رژیم غذایی بیش فعالی، باید دقت کرد که این مواد به چه صورت استفاده می‌شوند. بنابراین در برنامه غذایی کودک حتماً به نکات زیر توجه کنیم:
1. سعی کنید از وعده‌های غذایی کوچکتر اما تعداد بیشتر استفاده کنید تا کودک انرژی متعادل و متناسبی داشته باشد. از طرفی احتمال تشدید عدم تمرکز و پرخاشگری هنگام کاهش قندخون در کودک بیش فعال وجود دارد.
2. اگر کودک غذایی را دوست ندارد ولی برای او ضروری است، سعی کنید آن را با غذاهای مورد علاقه او ترکیب کنید یا تزئینات خاصی به غذا دهید که کودک جذب شود.
3. یکی از معضلاتی که کودکان بیش فعال در آینده با آن درگیر خواهند شد، بی‌نظمی است. پس بهتر است وعده‌های غذایی را به موقع و با فاصله زمانی یکسان به کودک بدهید تا کودک نظم را یاد بگیرد.
4. از حساسیت‌های کودک خود آگاه باشید. برخی کودکان بیش فعال به موادی مثل سویا، انگور یا سالیسیلات موجود در برخی خوراکی‌ها حساس هستند.
5. از متخصص تغذیه غافل نشوید و به کمک یک رژیم درمانگر بهترین رژیم غذایی بیش فعالی را برای کودک خود در نظر بگیرید.
6. می‌توانید هنگام غذا خوردن برای کودک موسیقی بیکلام و آرامش‌بخش پخش کنید تا زمان بیشتری برای غذای کودک بیش فعال صرف شود.
7. از مصرف غذاهای سرخ کردنی تا حد امکان دوری کنید. چربی این غذاها نه تنها ارزش غذایی خاصی برای کودک ندارند بلکه باعث تشدید علائم می‌شود.
سخن آخر
همان‌طور که خواندیم، در غذاهای بیش فعالی کودکان همه مواد ضروری بدن وجود دارند و ما نباید با این دید که یکی از مشخصه‌های کودک بیش فعال، انرژی بالا است و برخی مواد مثلاً کربوهیدرات باعث افزایش سطح انرژی می‌شود، کربوهیدرات را از غذاهای بیش فعالی کودک حذف کنیم.
نکته مهم دیگر این است که خانم‌های باردار نیز با رعایت رژیم غذایی سالم و مناسب می‌توانند از ابتلای نوزاد خود به بیش فعالی تا میزان قابل توجهی جلوگیری کنند.
امید است این مطلب در تصمیم‌گیری و انتخاب رژیم غذایی بیش فعالی متناسب با کودکتان به شما کمک کند.
آیا مواد غذایی مفید یا مضر دیگری برای بیش فعالی می‌شناسید؟
بدون دیدگاه