خرید آنلاین کاربرگ تمرینات گفتاردرمانی
detail-blog
فروردین 23, 1402

آیا بیش فعالی ارثی و ژنتیکی است؟

آیا بیش فعالی ژنتیکی است؟ آیا بیش فعالی من با افسردگی یا اختلال دو قطبی خانواده ام ارتباط دارد؟ خوردن قند و شکر فرزندم را بیش فعال می کند؟ آیا بیش فعالی من به فرزندم منتقل می شود؟ 

اینها از جمله سوالاتی است که یک فرد مبتلا به بیش فعالی ممکن است با آن مواجه شود.

در این مقاله سعی کردیم به پاسخ این سوالات بپردازیم.

اولین سوالی که بسیاری از والدین مبتلا به بیش فعالی می پرسند این است که : آیا بیش فعالی ارثی است؟

در جواب باید بگوییم: متاسفانه به طور قطع، نمی دانیم! 

اما اطمینان داریم بیش فعالی اختلالی است که عمده‌ی علت آن به ژنتیک برمیگردد. هرچند تاثیر عوامل محیطی قابل انکار نیست.

بیش فعالی یک اختلال مغزی است. این بدین معناست که مغز افراد بیش فعال یا ADHD در تصویربرداری های مغزی تفاوت زیادی با افراد طبیعی دارد.

هنوز ژن مشخصی که عامل بیش فعالی باشد پیدا نشده است اما می‌دانیم ماهیت این بیماری تا حدود زیادی موروثی است. 

پس دفعه‌ی بعد که بزرگ‌ترهای فامیل کودکتان را از بازی‌های ویدیویی یا خوردن قند و شکر منع کردند و آن را از دلایل بیش‌فعال شدن فرزندتان دانستند؛ شاید لازم باشد شفاف سازی کنید و به حقایق علمی و تحقیقات اشاره کنید.

همچنین خوب است بدانید که:

مطالعات بیش فعالی در خانواده ها

اگر یکی از والدین بیش‌فعال باشد، احتمال ابتلای فرزندش حدود ۵۷٪است. این رقم تا ۹۱٪ هم پیش بینی شده است.

دانشمندان برای مقایسه‌ی اثر محیط و ژنتیک بر بیش فعالی، روی خانواده‌ها به آزمایش پرداختند.

در یکی از این تحقیقات میزان شیوع بیش فعالی در بین خواهران و برادران تنی را بررسی کردند و نتیجه گرفتند احتمال ابتلای آن‌ها به یک بیماری مشترک مثل بیش فعالی، ۵ برابر بیشتر از شیوع آن بین خواهران و برادران ناتنی است.

این مطالعه نشان می‌دهد تربیت والدین یا در معرض افراد بیش‌فعال بودن، تاثیر کمتری روی ابتلا به این اختلال دارد.

بررسی دوقلوها نیز نشان داد ژنتیک یکی از دلایل مهم ایجاد بیش فعالی است.

به‌طورکلی مطالعات بیان می‌کنند تراکم اختلال بیش فعالی در خانواده بیشتر است یعنی وقتی کودکی با اختلال بیش فعالی به پزشک مراجعه می‌کند پزشک در طی ارزیابی و تاریخچه گیری به‌ احتمال زیاد با بیش فعالی درمان شده یا بهبود نیافته‌ی یکی از والدین یا خویشاوندان مواجه می‌شود.

اما این تنها به بیش فعالی اقوام و خویشاوندان ختم نمی‌شود.

این احتمال وجود دارد که بیش فعالی به بیش‌ از یک ژن وابسته باشد.

طبق بررسی‌ها در والدین یا خویشان نزدیک کودک بیش‌فعال، اختلالاتی مثل افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی، اوتیسم، تمایل به سیگار کشیدن و… بیشتر دیده می‌شود که هر کدام از این موارد می‌تواند علت ژنتیکی داشته باشد.

موارد بیان شده ارتباط ژنتیکی قوی با بیش فعالی دارند. 

برای اطلاعات بیشتر مطلب زیر را مطالعه کنید: 
بیش فعالی یا اوتیسم؟

تمایل به سیگار کشیدن می‌تواند علت ژنتیکی داشته باشد و از طرفی خود سیگار نیز می‌تواند یک عامل محیطی برای ایجاد ADHD باشد.

بیش فعالی: یک وراثت چندژنی

مطالعات ژنتیکی نشان داده‌است که احتمالاً بیش از یک ژن در ایجاد بیش فعالی نقش دارد. یعنی ژن‌های مختلف (که امروزه آن‌ها را نمیشناسیم!) با هم ترکیب میشوند و احتمال ابتلا به بیش فعالی را بالا می‌برند. این ژن‌ها میتوانند به شکل‌های مختلفی باهم ترکیب شوند. به عکس زیر نگاه کنید. پس درنتیجه در هر فرد بیش فعال که ترکیبی متفاوت از ژن‌ها را دارد، علائم بیش فعالی هم متفاوت ظاهر می‌شود. زیادی جالب نیست؟!

آیا بیش فعالی ژنتیکی است؟

روابط بین والدین و کودک به چه میزان روی ابتلا به بیش فعالی موثر است؟

کنار آمدن با بیش فعالی کودکان برای والدین کار راحتی نیست و نمی‌توان تنش‌های میان پدر و مادر و کودک را نادیده گرفت.

راسل ای برکلی به مدت ۲۴ سال رابطه بین کودکان بیش‌فعال با والدین‌شان را مورد بررسی قرار داد. این تحقیقات نشان داد مادران این کودکان دستورات بیشتری می‌دهند یا گاهاً کودکان را نادیده گرفته و پاسخ‌دهی کمتری دارند.

اما زود نتیجه گیری نکنید!

از طرفی کودکان بیش‌فعال نیز نسبت‌ به کودکان طبیعی دستورپذیری کمتری دارند.

می‌توان گفت این یک رابطه دوسویه است اما عامل سومی بنام “بیش فعالی” بسیار تاثیرگذار است و به‌طور قطع نمی‌توان والدین یا کودکان را مقصر دانست.

با این‌ همه اگر هنوز هم در بیش فعالی فرزندتان خودتان را مقصر می‌دانید توجه‌تان را به پژوهش بعدی جلب می‌کنم.

لوس کردن فرزندتان یا رفتارهای شما نمی‌تواند دلیل بیش فعالی او باشد.

دانشمندان طبق تحقیقی خانواده‌های کودکان بیش‌فعال را به دو گروه تقسیم کردند.

به کودکان گروه اول داروی ریتالین و به گروه دوم دارونما داده شد.

همان‌طوری که می‌دانیم ریتالین رفتار کودکان را کنترل کرده و آن را بهبود می‌بخشد. در این گروه رفتار مادران نیز به‌مرور زمان بهتر شده و حتی در مواردی شبیه رفتار مادران کودکان طبیعی شد.

لازم است در مرحله اول برای پذیرش اختلال فرزندتان به این نتیجه برسید که تنشی که بسیاری مواقع در رفتارتان احساس می‌کنید بیشتر واکنشی نسبت‌ به اختلال بیش فعالی است و علت بیش فعال شدن کودکتان نیست.

تا اینجا به بررسی اثر ژنتیک بر ایجاد بیش فعالی پرداختیم. در ادامه با توضیحات تکمیلی به پرسش های احتمالی شما درباره ی اثر تغذیه و عوامل محیطی بر بیش فعالی پاسخ خواهیم داد.

تاثیر تغذیه و آلرژن ها بر بیش فعالی

در گذشته پزشکانی مدعی بودند که افزودنی های غذایی – شیمیایی تاثیر زیادی روی بیش فعالی داشته و تحقیقات نیز نشان می داد این مواد به مقداری محدود روی توجه کودک اثرگذارند.

اما در طی سالیان بعد، این پژوهش ها رد شد و بیان شد رژیم غذایی نه می تواند عامل بیش فعالی و نه درمانی مطلق برای آن باشد.

در مواردی مصرف برخی مواد غذایی می تواند تا حدودی روی خودکنترلی و رفتار یادگیری کودکان بیش فعال اثر سوء بگذارد.

این مواد غذایی شامل موارد زیر می شود :

  • کاکائو
  • شکلات
  • پفک
  • نوشابه های رنگی
  • مواد غذایی مصنوعی

همچنین محققین بیان می کنند رژیم غذایی ۶ ماهه ی بدون گلوتن میتواند علائم بیش فعالی را کاهش دهد.

مواد غذایی گلوتن دار شامل موارد زیر می شود:

  • شکر
  • عسل
  • سیب زمینی
  • برنج
  • گندم
  • نان
  • بستنی
  • جو
  • و…

از طرفی مواد غذایی حاوی پروتئین، امگا۳ و اسید چرب در کنار میوه و سبزیجات برای کاهش علائم مفید هستند.

پیشنهاد میکنیم حتماً این مطلب را مطالعه کنید: رژیم غذایی کودکان بیش فعال

وجود موادی مثل لوبیا، تخم مرغ، ماهی، پرتقال، کیوی، نارنگی و… می تواند علائم بیش فعالی را کاهش داده و حتی مشکلات خواب افراد بیش فعال را نیز کاهش دهد.

همچنین سیگار کشیدن و مصرف الکل در طول بارداری می تواند روی سلول ها و نواحی قدامی مغز جنین تاثیر بگذارد.

سرب هم یک سم برای مغز است و مطالعات نشان داده سطوح بالای آن می تواند باعث بیش فعالی شود‌.

آیا آزمایش ژنتیک می تواند بیش فعالی را پیش بینی کند؟

آزمایش های ژنتیک به خوبی بیماری هایی مثل هانتینگتون، انواع سرطان ها و…را نشان می دهد و می تواند تعیین کننده‌ی یک بیماری مشکوک ژنتیکی باشد. اما قادر به تشخیص بیش فعالی نیست.

همانطور که پیشتر نیز بیان کردیم بیش فعالی ماهیت ژنتیکی دارد اما ژن مشخصی را به آن ربط نمی دهند و ممکن است ناشی از مشکلات چندین ژن عامل باشد.

این ابهامات سبب می شود تشخیص آن توسط آزمایش های ژنتیک نیز ممکن نباشد.

در دنیایی که همه چیز با سرعت درحال پیشرفت است (حتماً خبر از هوش مصنوعی دارید!)، بعید نیست که در آینده از طریق آزمایش ژنتیک این دسته اختلالات هم قابل شناسایی باشند.

برای دریافت نوبت درمان بیش فعالی آنلاین (در تمام کشورها) یا نوبت حضوری (در شرق تهران) با شماره‌های کلینیک نهال من در تماس باشید.

فرزند آوری با وجود سابقه ی بیش فعالی در خانواده، آری یا خیر؟

تا اینجا متوجه شدید که تا حد زیادی بیش فعالی ژنتیکی است و در نتیجه احتمال ابتلای کودک در خانواده‌ای که سابقه بیش فعالی در تاریخچه خانوادگی داشته، یا حتی خود والدین بیش فعال بوده‌اند، بالاست. اما حالا بدون شک تصمیم نهایی با خودتان است. در ادامه سعی میکنیم درصورتی که قصد بچه‌دار شدن دارید، با ذکر نکاتی به راهنمایی‌تان بپردازیم.

تشکیل خانواده و فرزندآوری با وجود بیش فعال بودن مرد یا زن، باز هم ممکن است اما لازمه ی این تصمیم، خودشناسی و بررسی همه ی جوانب است.

کافی است شرایط و توانایی های خودتان را بسنجید و در صورت لزوم با متخصصان و مشاوران مشورت کنید.

  • استعدادهایتان را تقویت کنید
  • روی نقاط قوت خود متمرکز شوید 
  • برای بهبود نقاط ضعف خود از افراد متخصص و آگاه کمک بگیرید
  • ورزش کنید. ورزش کردن دوپامین را زیاد می کند و می تواند التیام بخش ADHD باشد اما به هیچ عنوان درمان نیست.
  • خواب خوب
  • تغذیه ی مناسب
  • برای مراقبت از فرزندان از دیگر اعضای خانواده کمک بگیرید.

اگر با وجود بیش فعالی تصمیم به بارداری گرفتید این موارد را در دوران بارداری فراموش نکنید:

  • یوگا
  • مدیتیشن
  • رژیم غذایی سالم
  • خواب کافی

درباره ی نحوه ی مصرف داروهای بیش فعالی و تاثیر آن روی جنین لازم است با پزشک معالج مشورت کنید.

در انتها لازم به ذکر است که بیش فعالی اختلالی است که افراد مختلف بسته به شدت بیماری، شرایط فردی و محیطی به شکل های مختلفی آن را تجربه می کنند.

در برخی کنترل شده است و در برخی افراد جوانب زیادی از زندگیشان را مختل می کند.

در قسمت نظرات با ذکر تجربیات خود از ابتلا به بیش فعالی یا زندگی با فرد بیش فعال می توانید به سایر مخاطبان یاری برسانید.

نظرات کاربران

دیدگاهی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

تیم توانبخشی و مشاوره نهال من، ارائه دهنده خدمات متمایز توانبخشی و مشاوره ای بصورت آنلاین و حضوری

کلیه حقوق این سایت متعلق به مرکز نهال من می باشد

طراح : وبژین

بستن

کالاها

دسته بندی ها

  • ورود با پیامک
  • ورود با رمز
user

Select the fields to be shown. Others will be hidden. Drag and drop to rearrange the order.
  • تصویر
  • امتیاز
  • قیمت
  • موجودی
  • موجودی
  • وزن
  • طول
  • اطلاعات
Click outside to hide the comparison bar
مقایسه