هر آن‌چه از داروهای بیش فعالی باید بدانیم

هر آن‌چه از داروهای بیش فعالی باید بدانیم

با این‌که داروهای بیش فعالی زیادی در داروخانه‌ها وجود دارد (به اشکال مختلفی مثل قرص بیش فعالی و شربت بیش فعالی) اما نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که داروی بیش فعالی درمان کننده اختلال نیست بلکه فقط علائم را تا حدودی کنترل می‌کند.

پس از این‌که بیش فعالی توسط متخصصان تشخیص داده شد، دو راه کلی برای کاهش علائم در پیش روی ماست:

1. درمان‌های غیر دارویی که شامل : روانشناسی/ گفتاردرمانی/ کاردرمانی می‌شود.
2. درمان‌های دارویی

وقتی به هر دلیلی برای درمان بیش فعالی دارو انتخاب شود، ابهامات و سوالات زیادی در ذهن فرد، والدین و اطرافیان ایجاد می‌شود.

بهترین داروی بیش فعالی کدام است؟ قرص بیش فعالی مصرف کنم یا شربت بیش فعالی؟ داروی جدید بیش فعالی تا چه میزان اثرگذار است؟

برای پاسخ به این سوالات و شناخت کامل درمان‌های دارویی اختلال بیش فعالی تا انتها مطلب با ما همراه باشید.

انواع داروهای بیش فعالی

انواع داروهای بیش فعالی را می‌توان به دو دسته کلی محرک و غیر محرک تقسیم کرد.

داروهای محرک در بیش فعالی

اگر به دنبال اثربخشی زودهنگام باشید، محرک‌ها یکی از بهترین انتخاب‌های موجود است.

محرک‌ها به طور کلی یا از متیل فیندیت تشکیل شده‌اند یا از آمفتامین که از این دو ماده داروهای زیادی ساخته شده که در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

نام دارو	توضیحات	شروع اثرگذاری	دوام و اثرگذاری
ادرال	آمفتامین+دکستروآمفتامین	1 ساعت	4-12 ساعت
ریتالین	برای آشنایی کامل، مطلب ریتالین برای بیش فعالی را مطالعه کنید
Quilivant XR	تشکیل شده از مایع متیل فیندیت و جایگزین قرص	1 ساعت	12 ساعت
Mydayis	تشکیل شده از نمک آمفتامین + داروی بیش فعالی بزرگسالان	2 ساعت	16 ساعت
دیترانا	از گروه متیل فیندیت + داروی بیش فعالی کودکان+ عضلانی	2 ساعت	2 ساعت
کنسرتا	از گروه متیل فیندیت + برای بزرگسالان + دوز صعودی	1 ساعت	تا 12 ساعت
Jornay PM	در اغلب مواقع بعدازظهر مصرف می‌شود	12 ساعت	بیشتر از 24 ساعت
فوکالین	دگزمتیل فیندیت	نیم ساعت	4-12 ساعت

داروهای غیرمحرک در بیش فعالی

این دسته از داروهای درمان بیش فعالی، یعنی داروهای غیر محرک، معمولاً زمانی تجویز می‌شوند که:

• داروهای محرک برای فرد موفقیت آمیز نبوده‌اند،
• یا عوارض جانبی زیادی داشته‌اند،
• یا فرد بیماری خاصی داشته که نمی‌توانسته از داروهای محرک سود ببرد.

داروهای غیرمحرک اثربخشی سریعی ندارند و اثربخشی آن‌ها تا چند هفته زمان می‌برد.

نام دارو	توضیحات
Norpramin	باید تا چند هفته مصرف شود
Provigil	داروی بیش فعالی بزرگسالان که مشکل خواب دارند
Kapvay	داروی بیش فعالی بزرگسالان دارای فشار خون بالا
Wellbutrin	برای افرادی که افسردگی دارند

گاهی از داروهای ضدافسردگی همانند وپروپیون،  ونلافاکسین و کلونیدین نیز برای کاهش علائم اختلال بیش‌فعالی استفاده می‌شود.

تفاوت داروهای محرک و غیر محرک در بیش فعالی چیست؟

 از تفاوت‌های این دو گروه داروهای درمان بیش فعالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.محرک‌ها می‌توانند تحریکات خلقی را افزایش دهند. به همین دلیل حتماً باید طبق دوز تجویزی مصرف شود که باعث بروز اختلال‌های دیگر مثل دوقطبی، اضطراب و … نشود.

2. محرک‌ها نباید به مدت طولانی استفاده شوند.

3.غیرمحرک‌ها برخلاف محرک‌ها باید چند هفته مصرف شوند تا اثربخشی آن‌ها قابل مشاهده باشد.

برای تمرین با کودکتان: روش های افزایش تمرکز کودکان بیش فعال

از بیش فعالی و نقص توجه فرزندتان کلافه هستید و نمیدانید دارو بدهید یا خیر ؟ این ویدیو را ببینید

عوارض داروی بیش فعالی در کودکان

توجه کنید که همه کودکان به این عوارض دچار نمی‌شوند، و در صورتی که این عوارض برای کودک شما مشکل‌ساز شد، پزشک را در جریان قرار دهید.

شربت بیش فعالی

یکی از چالش‌هایی که خانواده‌ها با قرص بیش فعالی کودکان دارند این است که بلعیدن قرص برای کودک کمی سخت است. به همین دلیل بیشتر والدین ترجیح می‌دهند به جای قرص از شربت بیش فعالی کودکان استفاده کنند. دو نمونه از شربت‌هایی که می‌توان به عنوان مکمل در کنار داروی بیش فعالی استفاده کرد زینک و فلوکستین است که در ادامه توضیحاتی درباره آن‌ها خواهیم خواند.

شربت زینک و بیش فعالی

بیایید از قصه‌ی شربت زینک و بیش فعالی برایتان بگویم. روی یکی از مواد معدنی است که ثابت شده در کاهش تکانشگری موثر است. هرچند تحقیقات نقش زینک را در بی‌توجهی که یکی از علائم شایع بیش‌فعالی است، به اثبات نرسانده است.

طی آزمایشی که روی کودکان بیش‌فعال انجام شده، کمبود ماده معدنی روی در تمامی کودکان مشاهده شده است. به همین دلیل گاهی از زینک به عنوان شربت بیش فعالی کودکان نیز استفاده می‌شود.

شربت فلوکستین برای بیش فعالی

برویم سراغ شربت فلوکستین برای بیش فعالی… فلوکستین باعث افزایش سروتونین در مغز می‌شود و تثبیت کننده طبیعی خلق و خو است. این دارو با اثر بر استرس، اضطراب و … باعث کاهش علائم تکانشگری و تحریک‌پذیری می‌شود و در واقع تاثیر مستقیمی بر بیش‌فعالی ندارد.

این دارو برای افرادی که مبتلا به افسردگی هستند نیز استفاده می‌شود.

عوارض شربت فلوکستین برای بیش فعالی

1. تهوع و مشکلات گوارشی مثل اسهال
2. مشکلات خواب
3. تب بالا و عرق کردن بیش از حد
4. سردرد و سرگیجه

داروی بیش فعالی گیاهی ؟!

اگر از طرفداران طب سنتی و داروهای گیاهی هستید، برایتان جالب خواهد بود که بدانید طب سنتی بر این باور است که افزایش غیرطبیعی سودا ایجادکننده بیش فعالی است. زیرا سودا سبب افزایش رفتارهای خشونت آمیز و تحریک‌پذیری می‌شود. به همین دلیل طب سنتی با تعدیل این طبع و توصیه به رعایت رژیم غذایی متناسب که براساس پرهیز از غذاهای سرد و خشک است، سعی بر کاهش علائم دارد.

یکی دیگر از توصیه‌های طب سنتی استفاده از گیاهان آرامبخش مثل گل گاوزبان، بابونه و … که باعث کاهش اضطراب در فرد می‌شود. این گیاهان با دیگر ترکیبات به صورت قرص بیش فعالی بزرگسالان در عطاری‌ها وجود دارند.

چند و چون داروی جدید بیش فعالی

با افزایش اختلال بیش فعالی دانشمندان بیش از پیش به دنبال داروی بیش فعالی هستند. به دلیل این‌که محرک‌ها این قابلیت را ندارند که برای افرادی که اختلالات روانی دیگری مثل افسردگی، وسواس فکری-عملی و … استفاده شوند، معمولاً داروهای جدید را غیرمحرک می‌سازند که دامنه استفاده وسیع‌تری داشته باشد.

Qelbree قرص جدید بیش فعالی است که برای بازه سنی 17-6 سال استفاده می‌شود. یعنی قرص بیش فعالی بچه‌ها و نوجوانان است و به صورت کپسول عرضه شده و خاصیت آزادشوندگی 2-1 هفته‌ای دارد.

Adhansia XR نیز داروی جدید بیش فعالی است که برای بزرگسالان هم استفاده می‌شود.

آیا هر مرحله سنی داروی خاص خود را دارد؟

اختلال بیش فعالی در کودکی بیشتر با رفتارهای تکانشی و بیقراری همراه است. یعنی نمودی کاملاً بیرونی دارد و مشکلاتی را که به وجود می‌آورد برای نزدیکان فرد قابل مشاهده است. با افزایش سن این رفتارها کمرنگ‌تر می‌شود و حتی می‌توان افسردگی یا پرخوابی و فراموشی را در فرد مبتلا به بیش‌فعالی مشاهده کرد. به همین دلیل ممکن است حتی داروهای بیش فعالی نوجوانان با دیگر بازه‌های سنی تفاوتی در دوز مصرفی، روش استفاده، نوع دارو و …داشته باشد.

به دلیل تفاوت علائم در کودکی، نوجوانی و بزرگسالی و از طرفی حساسیت دوره رشدی در سنین پایین‌تر داروهای بیش‌فعالی برای هر گروه تفاوت‌هایی با دیگر سنین دارد.

در جدول بالا نیز مشاهده کردیم که برخی داروها مخصوص یک گروه سنی خاص ساخته شده است و باید از تجویز آن برای دیگر سنین پرهیز کرد.

سخن آخر در باب داروی بیش فعالی

داروی بیش فعالی به هر شکل و ترکیبی که باشد، حتماً و حتماً باید با تجویز پزشک مصرف شود. پزشک باتوجه به فاکتورهایی مثل شدت اختلال، نوع اختلال، مدت درگیری، سن فرد، سابقه خانوادگی و… نوع دارو را انتخاب می‌کند و به تبع عوارض دارو بدین ترتیب به حداقل خود می‌رسد. برای بهتر و بیشتر اثربخشی داروها باید به درمان‌های غیردارویی نیز توجه شود. با درمان‌های غیر دارویی مثل گفتاردرمانی، روانشناسی و کاردرمانی می‌توان میزان مصرف دارو را کاهش و حتی پس از مدتی قطع کرد.